Tiranë- 22 Shkurt 2025- Pothuajse një vit nga ratifikimi i marrëveshjes mes Shqipërisë dhe Italisë për krijimin e qendrave të emigrantëve, asnjë migrant nuk ka qëndruar në ato objekte, pavarësisht investimeve të mëdha. Përpjekjet për të zbatuar planin janë hasur me pengesa të shumta ligjore dhe administrative, duke i lënë qendrat të boshatisura dhe nën kritika të ashpra, si nga ekspertët e emigracionit, ashtu edhe nga opozita në Itali.
Detaje kryesore:
Marrëveshja dhe pengesat:
Nëntori 2023 solli nënshkrimin e marrëveshjes për krijimin e qendrave të mbajtjes së emigrantëve në Shqipëri. Pavarësisht këtij angazhimi, vetëm 73 emigrantë janë transferuar deri tani, të gjithë nga Afrika dhe Azia Jugore. Transferimet janë anuluar nga gjykatat italiane, duke i kthyer emigrantët përsëri në Itali për shkak të shqetësimeve ligjore dhe të drejtave të njeriut.
Gjykatat dhe situata ligjore:
Tri transferime të ndryshme, përfshirë dy grupe emigrantësh më 8 nëntor dhe 28 janar, janë pezulluar nga Gjykata e Apelit në Romë, e cila ka kërkuar një vendim përfundimtar nga Gjykatën Evropiane të Drejtësisë. Kjo ka vënë në dyshim legjitimitetin e planit të qendrave.
Reagimet e ekspertëve dhe organizatave ndërkombëtare:
Ekspertët e OJQ-ve, si Francesco Ferri nga ActionAid, kanë ngritur shqetësime për kushtet e krijuara në qendrat e emigrantëve dhe për faktin që shumë prej emigrantëve kanë mbetur të hutuar dhe pa informacion të mjaftueshëm për të kërkuar azil. Ata gjithashtu kanë theksuar se ky model përbën një shkelje të të drejtave të njeriut.
Reagimet politike dhe opozita:
Marrëveshja ka shkaktuar debat të ashpër në politikën italiane, ku kryetarja e Partisë Demokratike, Elly Schlein, e ka quajtur atë një “dështim të zhurmshëm”, duke kërkuar dorëheqjen e kryeministres Giorgia Meloni. Ndërkohë, në Shqipëri, Partia Demokratike ka deklaruar se do të anulojë marrëveshjen nëse fiton zgjedhjet e ardhshme.
Mundësitë e ripërdorimit të qendrave:
Qeveria italiane po shqyrton mundësinë e shndërrimit të qendrave të emigrantëve në objekte për riatdhesim, por ekspertët paralajmërojnë se ky opsion mund të përballet me rezistencë të fortë dhe të çojë në shkelje të mëtejshme të të drejtave të njeriut.
Citata nga burimet:
Francesco Ferri (ActionAid):
“Rreziku i stabilizimit dhe zgjerimit të këtyre strukturave mbetet real, veçanërisht nëse modeli i kontraktimit do të përsëritej diku tjetër. Mbyllja përfundimtare e këtyre qendrave është e vetmja alternativë.”
Elly Schlein (Partia Demokratike, Itali):
“Ky projekt është një abuzim i të drejtave të njeriut dhe një humbje parash.”
Përfundimi:
Marrëveshja ndërmjet Shqipërisë dhe Italisë për qendrat e emigrantëve duket të ketë hasur në vështirësi të mëdha. Ndërsa shpresat për një zgjidhje ligjore dhe politike vazhdojnë, ekspertët dhe organizatat ndërkombëtare të të drejtave të njeriut kërkojnë një rishikim të thellë të politikave të migracionit dhe të qendrave të migracionit në Shqipëri.
