Filmi “Pikë Uji” i regjisorit Robert Budina është përzgjedhur së fundmi nga “The New York Times” mes pesë filmave ndërkombëtarë që nuk duhen humbur këtë muaj.
Ky është një sukses i veçantë për kinematografinë shqiptare, duke e vendosur filmin në vëmendjen e publikut dhe kritikës ndërkombëtare. Gazeta prestigjioze amerikane e përshkruan filmin si një portret të errët të pushtetit, korrupsionit dhe degradimit moral.
Më poshtë shkrimi i plotë i ‘The New York Times’
‘Drowning Dry’
Ky triller eliptik i regjisorit lituanez Laurynas Bareisa hapet në mes të një ndeshjeje të arteve marciale të përziera. Një nga personazhet kryesorë, Lukas (Paulius Markevicius), rrihet brutalisht, por megjithatë del fitimtar. Dikush mund të presë që filmi të shndërrohet në një dramë sportive, por “Droëning Dry” është në fakt mbi një lloj tjetër gare, betejat e egos që pushtojnë burrat dhe që në këtë rast sjellin pasoja tragjike.
Gruaja e Lukasit, Ernesta (Gelmine Glemzaite), është shumë e lidhur me motrën e saj, Juste (Agne Kaktaite), dhe të dyja mbledhin burrat dhe fëmijët për një udhëtim në shtëpinë e tyre në fshat. Skena të zgjatura verore me argëtim – not, ushqim, diell – ndërpriten herë pas here nga tensionet mes dy burrave. Tomas (Giedrius Kiela), burri i hidhur e barkmadh i Justes, ndjen zili për trupin e Lukasit, ndërsa Lukasi vuan nga problemet financiare; të dy duket se kanë gjithashtu krisje në martesat e tyre. Në mes të filmit ndodh një aksident i papritur, dhe rrëfimi ndryshon ritëm, duke lëvizur para e mbrapa në kohë. Ngadalë, por rrënqethshëm, Bareisa ndjek efektet katastrofike të përplasjes së vogël mashkullore për epërsi.
“Chuck Chuck Baby”
Kjo dramë-komedi muzikore, e vendosur në Uellsin e Veriut, ndërthur ashpërsinë e realizmit social britanik me gjallërinë plot ngazëllim të komedive muzikore. “Chuck Chuck Baby” ndjek jetën e Helenës së turpshme e me flokë të shprishur (Louise Brealey), mënyra e së cilës për të jetuar pasqyron dorëzimin e saj ndaj jetës: ajo me qira një dhomë në shtëpinë e ish-burrit budalla, ku ai banon me gruan e re, fëmijën e tyre dhe nënën e tij të sëmurë rëndë. Helena kujdeset për të moshuarën e dashur, e vetmja figurë familjare në jetën e saj; vdekja e afërt e gruas rëndon mbi të si një mjegull e trashë, që nuk shpërndahet as nga shoqëria e kolegeve në një fabrikë të zymtë të përpunimit të pulave. Pastaj një e njohur e vjetër, Joanne (Annabel Scholey), rikthehet në qytet dhe ringjall tek Helena pasionin dhe shpresën.
Romanca e tyre është një lloj zgjimi për heroinën, të cilën mikeshat e inkurajojnë me entuziazëm. Por këto gra jetojnë në një qytet të izoluar të shënuar nga dhuna patriarkale, ku të ndjekësh zemrën tënde kërkon jo vetëm dashuri, por edhe guxim. Herë pas here, emocionet e mëdha të këtij filmi të përmbajtur shpërthejnë dhe personazhet shpërthejnë në këngë, sikur të sfidonin shtypjen emocionale që duket si mënyrë jetese në qytetin e tyre. I shkruar dhe i drejtuar nga Janis Pugh, “Chuck Chuck Baby” është i ngrohtë dhe plot dritë, por kurrë sentimental në mënyrë të lehtë; skenari dhe interpretimet qëndrojnë fort në realitet, edhe kur personazhet ngrenë sytë drejt yjeve.
“Pikë Uji” nga Robert Budina
Aida (Gresa Pallaska) dhe burri i saj, Ilir (Arben Bajraktaraj), jetojnë në një pallat të lartë që ngrihet mbi qytetin e Pogradecit në Shqipëri, me dritaret e mëdha prej xhami që ofrojnë një pamje mahnitëse të Liqenit të Ohrit. Dyshja janë një “çift i fuqishëm”, të dy të angazhuar me bashkinë në projekte fitimprurëse, por që në fillim është e qartë se Aida është udhëheqësja, ndërsa Iliri përfiton në hijen e saj. Papritur, jeta e Aidës me kokteje luksoze dhe marrëveshje biznesi shkatërrohet. Djali adoleshent i saj, Mark (Iancu Paulo), akuzohet për përdhunimin e një shoqeje klase dhe arrestohet; në këtë rast është i implikuar edhe djali i kryetarit të bashkisë. Reagimet e menjëhershme të Aidës zbulojnë mizogjininë e saj të brendësuar: mohimin, fajësimin e viktimës, premtimet e dëshpëruara për të përdorur ndikim dhe para për ta nxjerrë Markun nga burgu. Por sa më shumë që hetimi përparon, aq më e vështirë bëhet për të të ruajë iluzionin e saj të përsosmërisë; ajo duhet të përballet me faktin se pavarësisht përpjekjeve, mund të ketë zgjedhur burrin e gabuar dhe të ketë rritur një djalë pa moral. Regjisori Robert Budina i mbështjell personazhet në një atmosferë të zymtë, me nuanca blu dhe gri dhe kënde të shtrembëruara, duke theksuar kalbëzimin e thellë që fshihet nën sipërfaqen e jetës së të pasurve dhe të fuqishmëve.
“The Match”
Nëse jetoni jashtë Azisë Lindore, ka gjasa që nuk keni dëgjuar për lojën Go. E shpikur në Kinë dhe popullarizuar në Japoni e Kore, kjo lojë strategjike e ngjashme me shahun përfshin dy lojtarë që përdorin gurë të zinj dhe të bardhë për të fituar sa më shumë territor në një tabelë. Nuk është veçanërisht emocionuese për t’u parë dhe, do të mendohej, edhe më e vështirë për t’u dramatizuar në ekran. Megjithatë, në filmin korean “The Match”, regjisori im Hyung-joo arrin të krijojë një dramë rrëqethëse të vendosur në botën e Go-së profesionale. Filmi bazohet në marrëdhënien e vërtetë mes Cho Hun-hyun, një prej kampionëve të Koresë së Jugut në këtë lojë, dhe nxënësit të tij, Lee Chang-ho, i cili më pas u bë rivali i tij kryesor.
“The Match” hapet në vitet 1980 me Cho (Lee Byung-hun, i njohur nga “Squid Game”) në kulmin e karrierës, sapo ka fituar një kampionat ndërkombëtar. Më pas zbulon Lee-në 11-vjeçar në një lojë amatore dhe, i impresionuar nga talenti i tij i papërpunuar, e merr si nxënës. Lee shpërngulet te Cho dhe nis një trajnim rigoroz. Ajo që pason është një lloj trilleri psikologjik, ku dy gjeni të lojës – të ndarë nga mosha, përvoja dhe stili, por jo nga talenti – përpiqen të balancojnë marrëdhënien intensive mësues-nxënës dhe rivalitetin e pamëshirshëm. Teksa Lee ngjitet dhe Cho bie, të dy mundohem nga dyshimet për atë që i detyrohen vetes dhe njëri-tjetrit. E filmuar me kujdes estetik dhe me interpretim të shkëlqyer, “The Match” sjell një ngarkesë emocionale të fuqishme, ndërsa të mban të mbërthyer deri në fund me kthesa e të papritura.
“Pamfir”
Në një qytet të vogël në kufirin mes Ukrainës dhe Rumanisë, ekzistojnë dy “fe” lokale: krishterimi dhe kontrabanda. Siç thotë protagonisti Leonid (Oleksandr Yatsentiuk), një ish-kontrabandist legjendar e tani i reformuar: “Njerëzit e vetëm në këtë qytet që nuk merren me kontrabandë janë pleqtë dhe të sëmurët.” Kur fillon “Pamfir”, me regji të Dmytro Sukholytkyy-Sobchuk, Leonidi sapo është kthyer nga jashtë, ku tani punon ndershmërisht, për të vizituar gruan dhe djalin dhe për të marrë pjesë në karnavalin vjetor të Malankës. Familja e tij ishte dikur e gjitha në kontrabandë, deri sa një aksident e detyroi atë ta linte këtë punë dhe gruan të kthehej në një besimtare të devotshme e të frikësuar. Familja e dëshiron me ngulm që ai të qëndrojë, dhe djali i tij bën një gjest shumë të papërgjegjshëm për ta mbajtur, duke shkaktuar një zinxhir ngjarjesh që e detyrojnë Leonidin të rikthehet në tregtinë e rrezikshme që kishte lënë pas – dhe në grackat e mafieve të reja të qytetit. “Pamfir” është një film i egër, i shtyrë përpara nga interpretimi magnetik dhe imponues i Yatsentiuk. Gjaku, flakët, balta dhe kostumet demonike të festivalit Malanka përzihen në paletën e filmit, duke sjellë një atmosferë të mbushur me magji të errët dhe realitete edhe më të zeza./The New York Times
