SHBA- Këshilli i Sigurimit i OKB-së miratoi të hënën një plan të SHBA-së për Gazën që autorizon një forcë ndërkombëtare stabilizimi për të ofruar siguri në territorin e shkatërruar dhe parashikon një rrugë të mundshme në të ardhmen drejt një shteti të pavarur palestinez.
Rusia, e cila kishte qarkulluar një rezolutë rivale, abstenoi së bashku me Kinën në votimin 13-0. SHBA-të dhe vendet e tjera kishin shpresuar se Moska nuk do ta përdorte të drejtën e vetos ndaj organit më të fuqishëm të Kombeve të Bashkuara për të bllokuar miratimin e rezolutës.
Vota ishte një hap i rëndësishëm i radhës për armëpushimin e brishtë dhe përpjekjet për të përcaktuar të ardhmen e Gazës pas dy vitesh lufte midis Izraelit dhe Hamasit. Vendet arabe dhe të tjera myslimane që shprehën interes për të siguruar trupa për një forcë ndërkombëtare kishin sinjalizuar se autorizimi i Këshillit të Sigurimit ishte thelbësor për pjesëmarrjen e tyre.
Rezoluta amerikane mbështet planin 20-pikësh të armëpushimit të Presidentit Donald Trump , i cili kërkon një Bord Paqeje që ende nuk është krijuar si një autoritet kalimtar që Trump do të drejtojë. Ajo gjithashtu autorizon forcën stabilizuese dhe i jep asaj një mandat të gjerë, duke përfshirë mbikëqyrjen e kufijve, ofrimin e sigurisë dhe demilitarizimin e territorit. Autorizimi për bordin dhe forcën skadon në fund të vitit 2027. Ambasadori i SHBA-së, Mike Waltz, e quajti rezolutën historike dhe konstruktive, duke thënë se ajo fillon një kurs të ri në Lindjen e Mesme.
“Rezoluta përfaqëson një hap tjetër të rëndësishëm drejt një Gaze të qëndrueshme që do të jetë në gjendje të lulëzojë dhe një mjedisi që do t’i lejojë Izraelit të jetojë në siguri”, tha ai.
Ai theksoi se rezoluta është vetëm fillimi. Gjatë gati dy javësh negociatash mbi rezolutën amerikane, kombet arabe dhe palestinezët i kishin bërë presion Shteteve të Bashkuara që të forconin gjuhën e dobët origjinale në lidhje me vetëvendosjen palestineze.
SHBA-të e rishikuan atë për të thënë se pasi Autoriteti Palestinez i cili tani qeveris pjesë të Bregut Perëndimor të bëjë reforma dhe pasi të përparojë rindërtimi i Rripit të shkatërruar të Gazës, kushtet më në fund mund të jenë në vend për një rrugë të besueshme drejt vetëvendosjes dhe shtetësisë palestineze.
“Shtetet e Bashkuara do të krijojnë një dialog midis Izraelit dhe palestinezëve për të rënë dakord mbi një horizont politik për bashkëjetesë paqësore dhe të begatë”, shton ajo.
Kjo gjuhë e zemëroi kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu, i cili ishte zotuar të kundërshtonte çdo përpjekje për të krijuar një shtet palestinez. Ai ka pohuar prej kohësh se krijimi i një shteti palestinez do ta shpërblente Hamasin dhe përfundimisht do të çonte në një shtet edhe më të madh të drejtuar nga Hamasi në kufijtë e Izraelit.
Një faktor kyç për miratimin e rezolutës ishte mbështetja nga vendet arabe dhe myslimane që kërkonin një armëpushim dhe potencialisht kontribuan në forcën ndërkombëtare. Misioni i SHBA-së në Kombet e Bashkuara shpërndau të premten një deklaratë të përbashkët me Katarin, Egjiptin, Emiratet e Bashkuara Arabe, Arabinë Saudite, Indonezinë, Pakistanin, Jordaninë dhe Turqinë, duke bërë thirrje për miratim të shpejtë të propozimit të SHBA-së.
Votimi u zhvillua mes shpresave se armëpushimi i brishtë në Gaza do të ruhej pas një lufte të nisur nga sulmi i papritur i Hamasit në Izraelin jugor më 7 tetor 2023, i cili vrau rreth 1,200 persona. Ofensiva më shumë se dyvjeçare e Izraelit ka vrarë mbi 69,000 palestinezë, sipas ministrisë së shëndetësisë të Gazës, e cila nuk bën dallim midis civilëve dhe luftëtarëve, por thotë se shumica janë gra dhe fëmijë.
Rusia javën e kaluar qarkulloi papritur një propozim rival me një gjuhë më të fortë që mbështeste një shtet palestinez përkrah Izraelit dhe theksoi se Bregu Perëndimor dhe Gaza duhet të bashkohen si një shtet nën Autoritetin Palestinez.
Gjithashtu hoqi referencat për bordin kalimtar dhe i kërkoi Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Antonio Guterres, të ofrojë mundësi për një forcë ndërkombëtare për të ofruar siguri në Gaza dhe për zbatimin e planit të armëpushimit, duke theksuar rëndësinë e një roli të Këshillit të Sigurimit.
Rezoluta amerikane kërkon që forca stabilizuese të sigurojë procesin e demilitarizimit të Rripit të Gazës dhe çmontimin e përhershëm të armëve nga grupet e armatosura jo-shtetërore. Një pyetje e madhe është se si të çarmatoset Hamasi, i cili nuk e ka pranuar plotësisht këtë hap. Ai autorizon forcën të përdorë të gjitha masat e nevojshme për të kryer mandatin e saj në përputhje me të drejtën ndërkombëtare, e cila është gjuha e OKB-së për përdorimin e forcës ushtarake.
Rezoluta thotë se trupat e stabilizimit do të ndihmojnë në sigurimin e zonave kufitare, së bashku me një forcë policore palestineze që ata e kanë trajnuar dhe verifikuar, dhe do të koordinohen me vendet e tjera për të siguruar rrjedhën e ndihmës humanitare. Ajo thotë se forca duhet të konsultohet dhe të bashkëpunojë ngushtë me Egjiptin dhe Izraelin fqinj.
Ndërsa forca ndërkombëtare vendos kontrollin dhe sjell stabilitet, rezoluta thotë se forcat izraelite do të tërhiqen nga Gaza bazuar në standardet, momentet dhe afatet kohore të lidhura me demilitarizimin. Këto duhet të bien dakord nga forca e stabilizimit, forcat izraelite, SHBA-të dhe garantuesit e armëpushimit, thuhet në të.
